Volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad zijn overeenkomsten die níet voor een bepaalde tijd zijn aangegaan en waarvoor geldt dat in de wet niets is bepaald over de opzegging (oftewel; ‘niet wettelijk geregelde duurovereenkomsten voor onbepaalde tijd’) in beginsel wèl opzegbaar, ook wanneer partijen zelf niets hebben afgesproken over de opzegbaarheid.

‘Zwaarwegende opzeggrond‘

Hoewel opzegbaarheid derhalve het uitgangspunt is, kan het volgens de Hoge Raad wel zo zijn dat een redelijke opzegtermijn in acht moet worden genomen en/of dat de partij die de overeenkomst wenst te beëindigen een goede reden moet hebben om op te mogen zeggen (oftewel; zwaarwegende opzeggrond’).

Over dit eerste, het in acht nemen van een redelijke opzegtermijn, schreven wij al eerder. Over dit laatste, de goede reden om op te mogen zeggen, heeft de rechtbank Midden-Nederland onlangs een interessante uitspraak gewezen.

Rechtbank Midden-Nederland, 28 maart 2017

Waar ging het over in deze zaak? Eisers zijn eigenaar van twee naast elkaar gelegen percelen in de binnenstad van Amersfoort. De percelen bestaan uit winkelpanden en een binnenplaats. Gedaagde, de buurman van eisers, is eigenaar van een restaurant. De binnenplaats is 20 jaar geleden door de rechtsvoorganger van eisers (eisers zijn diens erfgenamen) in bruikleen gegeven aan gedaagde voor de exploitatie van zijn restaurant. Gedaagde gebruikt de binnenplaats om daar onder meer voorraad, meubilair en afval op te slaan.

Eisers willen de bruikleenovereenkomst - die nooit op papier is gezet, echter dit doet niet af aan het bestaan de overeenkomst - beëindigen. Begin 2016 heeft er een gesprek plaatsgevonden tussen eisers en gedaagde waarbij eisers aan gedaagde te kennen hebben gegeven dat zij tot een beëindiging van het gebruik van de binnenplaats wilden komen per 1 januari 2017. Later, bij brief d.d. 8 februari 2016, is dit ook door eisers schriftelijk aan gedaagde bevestigd. Gedaagde stemt niet in met de beëindiging en ontruimt de binnenplaats niet op 1 januari 2017. Eisers vorderen daarom in kort geding ontruiming van de binnenplaats.

De rechtbank bevestigt in deze zaak dat ook een voor onbepaalde tijd aangegane bruikleenovereenkomst in beginsel opzegbaar is. Omdat de overeenkomst echter al 20 jaar bestaat en gedaagde voor zijn restaurant mede afhankelijk is van de binnenplaats, moeten eisers wel een zwaarwegende reden voor opzegging hebben. Hiervan is volgens de rechtbank geen sprake. De plannen van eisers om de binnenplaats zelf te ontwikkelen waren daarvoor onvoldoende concreet. De opzeggingsbrief van eisers heeft derhalve - hoewel toch een opzegtermijn van bijna een jaar in acht is genomen - volgens de rechtbank wegens gebrek aan zwaarwegend belang geen effect gehad, zodat de bruikleenovereenkomst voortduurt. Gedaagde hoeft de binnenplaats dus (vooralsnog in ieder geval) niet te ontruimen.

Conclusie

Indien u een niet in de wet geregelde en reeds langlopende (duur) overeenkomst wenst te beëindigen zonder dat een opzegtermijn is overeengekomen, is het in acht nemen van een redelijke opzegtermijn vaak wel maar niet altíjd voldoende om op te kunnen zeggen. Het advies luidt dan ook om indien u een dergelijke overeenkomst wenst te beëindigen vooraf juridisch advies in te winnen over wat een redelijke opzegtermijn is en/of een goede reden vereist is om op te mogen zeggen (‘zwaarwegende opzeggrond’). Dit te meer aangezien een niet-juiste opzegging, wij schreven hierover al eerder, in sommige gevallen zelfs kan leiden tot schadeplichtigheid aan de zijde van de opzegger.

Uiteraard is voorkomen nog beter dan genezen en luidt het advies om bij het aangaan van een nieuw contract altijd af te spreken wat de opzegtermijn is of wanneer het contract eindigt. Tenslotte luidt het advies om duidelijk te vermelden onder welke voorwaarden er kan worden opgezegd.